Τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά ατυχήματα στην ιστορία της εξόρυξης πετρελαίου
Στην Ελλάδα, εκτός της περίπτωσης του Πρίνου (Πρίνος και Ν. Καβάλα: 120 εκατ. βαρέλια σε παραγωγή από το 1980), στην Καβάλα, δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία εξορυκτική δραστηριότητα πετρελαίου ή φυσικού αερίου με αποτέλεσμα να υπάρχει σε μεγάλο βαθμό άγνοια των περιβαλλοντικών κινδύνων που εγκυμονούν οι γεωτρήσεις αυτού του τύπου. Η πληροφόρηση της πλειοψηφίας των κατοίκων της χώρας για το θέμα είναι μάλλον ελλιπής.
Στην Ελλάδα, εκτός της περίπτωσης του Πρίνου (Πρίνος και Ν. Καβάλα: 120 εκατ. βαρέλια σε παραγωγή από το 1980), στην Καβάλα, δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία εξορυκτική δραστηριότητα πετρελαίου ή φυσικού αερίου με αποτέλεσμα να υπάρχει σε μεγάλο βαθμό άγνοια των περιβαλλοντικών κινδύνων που εγκυμονούν οι γεωτρήσεις αυτού του τύπου. Η πληροφόρηση της πλειοψηφίας των κατοίκων της χώρας για το θέμα είναι μάλλον ελλιπής.
Δεδομένης της κινητικότητας που παρουσιάζεται το τελευταίο διάστημα γύρω από την εκμετάλλευση των υποθαλάσσιων κοιτασμάτων του Ιονίου και νότια της Κρήτης, κρίνεται σκόπιμη μια σύντομη ανασκόπηση των τριών μεγαλύτερων ατυχημάτων που συνέβησαν σε υπεράκτιες εξέδρες εξόρυξης. Φυσικά, η υιοθέτηση των αυστηρότερων δυνατών μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος (σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες ασφαλείας) και η εφαρμογή των βέλτιστων τεχνολογιών είναι δυνατό να ελαχιστοποιήσουν τους περιβαλλοντικούς κινδύνους. Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση εξόρυξης ενός υποθαλάσσιου κοιτάσματος δεν σημαίνει αυτόματα και περιβαλλοντική υποβάθμιση της περιοχής, καθώς υπάρχουν δεκάδες παραδείγματα διατήρησης αδιατάρακτων οικοσυστημάτων σε πολύ μικρή απόσταση από υπεράκτιες πλατφόρμες εξόρυξης, μεταξύ αυτών και ο Πρίνος, όπου μέχρι και σήμερα δεν έχει συμβεί απολύτως καμία διαρροή πετρελαίου.
- Το πρώτο χρονολογικά συνέβη το 1979 στην πλατφόρμα Ixtoc I στον Κόλπο του Μεξικού (διαρροή περίπου 3,5 εκατ. βαρελιών πετρελαίου).
- Στη συνέχεια, το 1983, στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις Nowruz στον Περσικό Κόλπο έγινε διαρροή 1,9 εκατ. βαρελιών.
- Τέλος, το πιο πρόσφατο, συνέβη τον Απρίλιο του 2010 στην εξέδρα Deepwater Horizon της BP στον Κόλπο του Μεξικού. Η έκρηξη στην εξέδρα Deepwater Horizon προκάλεσε τη βύθισή της, το θάνατο έντεκα ανθρώπων και τη διαρροή σχεδόν 5 εκατ. βαρελιών πετρελαίου. Έχει χαρακτηριστεί ως το χειρότερο ατύχημα θαλάσσιας ρύπανσης από διαρροή πετρελαίου στην παγκόσμια ιστορία. Η οικολογική καταστροφή 32.000 km2 υγροτόπων της Λουιζιάνα, ενός απ τα πιο παραγωγικά οικοσυστήματα της Βόρειας Αμερικής, είχε και καταστροφικό κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπο, δημιουργώντας τεράστια ανεργία λόγω αναστολής της υποθαλάσσιας εξόρυξης και καταστροφής της αλιείας.
Με δεδομένο το περιβαλλοντικό ρίσκο που εμπεριέχει η απόφαση εξόρυξης των υδρογονανθράκων μιας θαλάσσιας περιοχής, η διεθνής εμπειρία πρέπει να αξιοποιηθεί ώστε να αποφευχθούν παρόμοια ατυχήματα στο μέλλον.
Υ.Γ. Δεν έγινε αναφορά στη διαρροή πετρελαίου που έγινε το 1991 στον Περσικό Κόλπο κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Κόλπου, παρόλο που η ποσότητα ήταν περίπου 11 εκατ. βαρέλια πετρελαίου, επειδή δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως ατύχημα, αλλά στρατηγική απόφαση. Οι δυνάμεις του Ιράκ, ελπίζοντας ότι θα αποθαρρύνουν μία πιθανή υποθαλάσσια επίθεση από το ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών, άνοιξαν αρκετές βαλβίδες μιας πετρελαϊκής εγκατάστασης αδειάζοντας τα αποθέματα των πετρελαιοπηγών και των πετρελαιοφόρων, κατευθείαν στον Περσικό Κόλπο.
Πηγές:
•Γρηγορίου, Γ. (2012). «Έρευνα υδρογονανθράκων στην Ελλάδα. Υπάρχει μέλλον;», παρουσίαση στην ημερίδα του ΤΕΕ, «Έρευνα και Εκμετάλλευση Υδρογονανθράκων στην Ελλάδα».
•Bourne, J. (2010). Το μεγάλο δίλημμα. Άρθρο National Geographic, Τεύχος Οκτωβρίου.
•Barcott, B. (2010). Μαύρες ώρες για το βάλτο. Άρθρο National Geographic, Τεύχος Οκτωβρίου.
