«Tα τρία βασικά ζητήματα είναι τα οικονομικά, το προσωπικό και ο χρόνος»

u003cstrongu003eΣας συναντώ σ’ ένα υπέροχο κτήριο, αλλά το ερώτημα μένει ανοιχτό: θα δοθεί ένα τέλος στο «σήριαλ» του ΕΜΣΤ;u003c/strongu003e Όπως γίνεται και στα σήριαλ, γιατί ομολογουμένως μοιάζει με σήριαλ, ανοίγει ένας νέος κύκλος. Κι αυτό γιατί άλλαξαν αρκετά πράγματα και συντελεστές. Άλλαξε η Διεύθυνση, η διοίκηση και, κατά συνέπεια, ο νέος κύκλος δεν ακυρώνει τον προηγούμενο, αλλά γίνεται, ας πούμε, μια επανατοποθέτηση απέναντι στα ζητούμενα, στις εκκρεμότητες. Μπαίνει λοιπόν μια άλλη λογική στο θέμα της διεκπεραίωσής τους. u003cstrongu003eΙεραρχικά ποιες είναι οι πιο επείγουσες;u003c/strongu003eΔύσκολη ερώτηση γιατί είναι πάρα πολλά αυτά που εκκρεμούν και από το παρελθόν και για να ξεκινήσει ο κύκλος για το μέλλον. Να πω όμως έτσι πολύ συνοπτικά ότι τα τρία βασικά ζητήματα είναι τα οικονομικά, το προσωπικό και ο χρόνος. Ακόμη, δυστυχώς, δεν έχουμε τη δυνατότητα να έχουμε το απαραίτητο προσωπικό για να λειτουργήσει ένα Μουσείο αυτών των προδιαγραφών. Αυτήν την στιγμή έγινε ένα πολύ σημαντικό βήμα: δουλεύουμε πλέον μέσα στο χώρο και, ακόμη και για λόγους ψυχολογικούς, αυτό είναι θετικό. Είμαστε πλέον εδώ, μπορεί να μας επισκεφθεί κάποιος στα γραφεία μας. Ο χώρος όμως είναι ένα κέλυφος. Ένα ωραίο κέλυφος, ένα πολύ ωραίο κτήριο μεν, αλλά όχι ένα Μουσείο.

Το Μουσείο δεν είναι δική μας υπόθεση, είναι ένα εθνικό έργο, ένα πολύ σημαντικό γεγονός που αφορά την σύγχρονη εικόνα της χώρας μας »

u003cstrongu003eΠότε λοιπόν προβλέπετε να ξεπεραστούν τα προβλήματα;u003c/strongu003e Δεν εξαρτάται μόνο από εμάς. Στο τελευταίο διάστημα κάναμε όλες τις απαραίτητες κινήσεις που αφορούν στη διεκπεραίωση εκκρεμοτήτων διοικητικής φύσης. Φτιάξαμε έναν εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας, αλλά κι έναν κανονισμό προμηθειών, πράγματα που έλειπαν, όσο και αν ακούγεται παράδοξο, από το Μουσείο. Ρυθμίσαμε δικαστικές εκκρεμότητες, προχωρήσαμε θέματα χορηγιών…. Προχωρήσαμε στην αναζήτηση προσωπικού, έστω ορισμένου χρόνου. Όλα αυτά είναι αλληλένδετα: η δημιουργία εσωτερικού κανονισμού αποτελεί προϋπόθεση για έγκριση από το Υπουργείο Πολιτισμού, δηλαδή πρόσληψη μέσω ΑΣΕΠ του απαραίτητου νόμιμου ανθρώπινου δυναμικού για τη λειτουργία του Μουσείου. Κάναμε ακόμη πάρα πολλές ενέργειες που αφορούν στη δικτύωση του κτηρίου. Όπως είπατε, είναι ωραίο το κτήριο, αλλά πρέπει να έχει φως, νερό, τηλέφωνο, τα βασικά δίκτυα για να λειτουργήσει. Έχουμε μόνο μία εκκρεμότητα με την ηλεκτροδότηση, που ελπίζουμε κι αυτή να λυθεί.u003cstrongu003eΚι αυτό είναι ζήτημα οικονομικό; u003c/strongu003e Ναι, απολύτως, όπως γνωρίζετε τίποτε δεν γίνεται με ταμείο που έχει μόνον χρέη, γι’ αυτό ξαναλέω ότι τα θέματα συνδέονται μεταξύ τους. u003cstrongu003eΕίναι ενήμερο γι’ αυτά το Υπουργείο Πολιτισμού;u003c/strongu003eΑσφαλώς και το Υπουργείο Πολιτισμού είναι ενήμερο για την κατάσταση γιατί είναι η εποπτεύουσα αρχή. Άλλωστε, ο τακτικός προϋπολογισμός του Μουσείου προέρχεται από το Υπουργείο Πολιτισμού. Βέβαια, και η ηγεσία του Υπουργείου ανέλαβε λίγο μετά από εμάς και σε μία περίοδο δημοσιονομικά πολλή δύσκολη. Προφανώς, επαναλαμβάνω, είναι ενήμερο λεπτομερώς για όλες αυτές τις δυσκολίες. Το Μουσείο δεν είναι δική μας υπόθεση, είναι ένα εθνικό έργο, ένα πολύ σημαντικό γεγονός που αφορά την σύγχρονη εικόνα της χώρας μας και της πόλης. Ειδικά το κεφάλαιο του πολιτισμού είναι από εκείνα για τα οποία πρέπει να διεκδικήσουμε για να εισπράξουμε κέρδη, ηθικά και υλικά. Φαντάζομαι λοιπόν ότι το Υπουργείο θα λάβει σύντομα αποφάσεις προς όφελος του Μουσείου.

«To EMΣΤ δε θα είναι ελληνοκεντρικό. Θα είναι το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της χώρας»

u003cstrongu003eΠαρά τα προβλήματα που αναφέρετε, έχετε σκεφτεί ποια πολιτική θέλετε να χαράξετε; u003c/strongu003e Από την στιγμή που μιλάμε για το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, για εμένα αυτό είναι ταυτισμένο με μία διεθνή πραγματικότητα, η οποία πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως δίοδος, κυρίως, για τους έλληνες καλλιτέχνες για ν’ αποκτήσουν όχι μόνο την στέγη τους, αλλά και τον τρόπο να κάνουν γνωστό το έργο τους και έξω από την Ελλάδα. Είναι όμως αληθινά πιεστικές οι ενέργειες, που κατ’ εμέ, σε μεγάλο βαθμό έπρεπε να είχαν γίνει. Έτσι, δε μου έχει δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος για να αφιερώσω στη στρατηγική του και της συνέχειας του. Παρ’ όλα αυτά, όταν είσαι χρόνια στο χώρο, λίγο-πολύ προϋπάρχουν αυτά στο κεφάλι σου. Οραματίζομαι λοιπόν το Μουσείο «ανοιχτό», δηλαδή εξωστρεφές, με προοπτικές ανάπτυξης, με ισχυρούς φίλους και γενικώς φίλους, ανεξαρτήτως από το αν είναι ισχυροί η όχι, που θα δώσει βήμα στη σύγχρονη έκφραση γενικότερα και όχι μόνο στην εικαστική. Ελπίζω ότι θα μπορέσουμε να κάνουμε πολλές συνεργασίες με ξένα Ιδρύματα και Μουσεία. Οι συνθήκες είναι πάρα πολύ δύσκολες διεθνώς, αλλά επειδή δεν είμαστε οι μόνοι που δυσκολευόμαστε, αυτό ενδεχομένως να κάνει μερικές συνέργειες πιο εύκολες. Οι συνέργειες πρέπει να αναζητηθούν και σε εθνικό επίπεδο. Είναι κανόνας, για μένα. u003cstrongu003eΆρα, μιλάμε για ένα Μουσείο ελληνοκεντρικό κοντά σε διεθνή ονόματα.u003c/strongu003e Όχι, δε θα είναι ελληνοκεντρικό, όπως το φαντάζομαι εγώ. Θα είναι το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της χώρας. Oι έλληνες καλλιτέχνες έχουν ασφαλώς τη θέση τους σε αυτό, αλλά δεν είναι το Μουσείο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης. Προφανώς οι Έλληνες θα είναι παρόντες και μάλιστα όχι μόνο σε εκθεσιακό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο έρευνας, κριτικής, διαλόγου, παραγωγής, προβολής, δηλαδή αυτός ο χώρος θα πρέπει να είναι μια ανοιχτή πλατφόρμα. Αν η ερώτηση σας αφορά το ποσοστό ελληνικών και ξένων έργων, η απάντηση είναι ότι ένα μουσείο μόνο με ελληνικά εκθέματα θα είναι ένα μουσείο, τοπικού χαρακτήρα.

«Δεν είμαι εδώ τοποθετημένη από κάποιο κομματικό μηχανισμό»

u003cstrongu003eΚατεξοχήν οι τουρίστες επισκέπτονται την Αθήνα για τα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους. Πώς σκέφτεστε να τους προσελκύσει το ΕΜΣΤ; u003c/strongu003e Η Τέχνη είναι ένα συνεχές. Βλέπουμε πάρα πολύ συχνά και το διαπιστώνουμε καθημερινά ότι έργα της γεωμετρικής ή αρχαϊκής εποχής δείχνουν, με τη σημερινή ματιά, πιο σύγχρονα απ’ ότι αυτά των ελληνιστικών χρόνων. Αυτή η χώρα έχει τη δυνατότητα να επιτρέψει στον επισκέπτη της, ακόμη και στον πιο απαιτητικό, να έλθει σε επαφή με την τέχνη διαχρονικά και όχι μόνο στην αρχαιότητα. Αλλά και στον κάτοικό της, διότι και οι κάτοικοι χρειάζονται τη σχέση με το Μουσείο υπό την προϋπόθεση ότι δεν είναι ένας αποστειρωμένος χώρος, στον οποίο απλά συντηρούνται ή διαφυλάσσονται έργα. Το σύγχρονο μουσείο είναι ένας ανοιχτός, ζωντανός οργανισμός που έχει δράσεις καλλιτεχνικές, εκπαιδευτικές, και κοινωνικές. Θεωρώ λοιπόν ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό να μπορείς σε μια πρωτεύουσα που περνά δύσκολες ώρες, να της συμπληρώσεις το κομμάτι του παζλ που έλειπε για πάρα πολλά χρόνια και που είναι η σύγχρονη εικόνα της και η σχέση της με τη διεθνή καλλιτεχνική πραγματικότητα. Η σύγχρονη όψη της χώρας σε σχέση με το σύνολο που λέγεται Ευρώπη. Η θέση του Μουσείου κοντά στην Ακρόπολη και το Μουσείο της επιτρέπει συγκρίσεις – προσεγγίσεις και προκαλεί γόνιμες σκέψεις.u003cstrongu003eΟ Υπουργός Πολιτισμού κ. Ξυδάκης u003ca href=u0022http://www.huffingtonpost.gr/2015/05/16/culture-nikos-xydakis-huffpost-greece-_n_7293818.html?1431754681u0026utm_hp_ref=greeceu0022 target=u0022_blanku0022u003eσε συνέντευξή του στην Huffpost Greece u003c/au003eεπανέλαβε την ανάγκη διεθνούς διαγωνισμού για τη θέση του Διευθυντή στο Μουσείο. u003c/strongu003e Προφανώς ένας υπουργός έχει τη δυνατότητα ν’ αποφασίζει για κάποια πράγματα, διότι ενδεχομένως, ακόμη κι αν τα πράγματα είναι αλλιώς, μπορεί να νομοθετήσει και ν’ αλλάξει μια πραγματικότητα. Εγώ μπορώ να σας μιλήσω σαν επαγγελματίας, γιατί δεν είμαι εδώ τοποθετημένη από κάποιο κομματικό μηχανισμό. Έχω στη διάρκεια της καριέρας μου συνεργαστεί με όλους σχεδόν τους υπουργούς από τη Μελίνα και μετά. Είμαι ένας άνθρωπος που ουδέποτε είχε κομματική δράση. Θεωρώ ότι η ιδεολογία είναι κάτι εντελώς προσωπικό, για το οποίο και δε συζητώ δημόσια. Είμαι επαγγελματίας του χώρου της τέχνης. Σε ό,τι αφορά λοιπόν τη δουλειά μου, αν έχω πετύχει κάποια πράγματα κι αν έχω δώσει ένα στίγμα, το έχω δώσει ξεκάθαρα και αποκλειστικά μέσα από την επαγγελματική μου πορεία. Κατά συνέπεια μπορώ να μιλώ ως άνθρωπος με εμπειρία που έχει διατελέσει πολλά χρόνια καλλιτεχνικός διευθυντής σε ένα ιδιωτικό Ίδρυμα, διευθυντής μιας Μπιενάλε, Πρόεδρος ενός αντίστοιχου Μουσείου. Θεωρώ λοιπόν ότι για να κάνεις ένα διεθνή ή άλλο διαγωνισμό, που είναι σίγουρα ο πιο δημοκρατικός τρόπος, πρέπει να υπάρχουν οι προϋποθέσεις.

«Όταν η πολιτεία δίνει σ’ έναν άνθρωπο τη δυνατότητα ή την εντολή ν’ αναλάβει κάτι, προφανώς πρέπει να του δώσει και τον ανάλογο χρόνο».

u003cstrongu003eΠοιες είναι αυτές οι προϋποθέσεις; u003c/strongu003e Αυτές που κατά την ταπεινή μου γνώμη αυτήν την στιγμή δεν υπάρχουν. Ανεξαρτήτως όμως των προϋποθέσεων υπάρχει και κάτι άλλο. Όταν η πολιτεία δίνει σ’ έναν άνθρωπο τη δυνατότητα ή την εντολή ν’ αναλάβει κάτι, προφανώς πρέπει να του δώσει και τον ανάλογο χρόνο. Μικρότερο ίσως απ’ ότι συνήθιζε να δίνει στο παρελθόν, αλλά ικανό ώστε να του επιτρέψει να δείξει τι μπορεί και αν μπορεί να κάνει κάτι. Αυτό είναι δίκαιο και ηθικό. Θεωρώ ότι από την στιγμή που ένα Μουσείο σταθεί στα πόδια του, ανοίξει την πόρτα του, εκθέσει τις συλλογές του, αποκτήσει μια δραστηριότητα διεθνή, τότε πια, όταν δηλαδή θα έχει ένα προηγούμενο και τις οικονομικές προϋποθέσεις για να μπορεί να δουλέψει και να αμειφτεί ανάλογα με τα διεθνή δεδομένα ένας γνωστός διευθυντής, τότε ναι, θα μπορούσε να γίνει αυτό. Βεβαίως, πρέπει να σας πω ότι στα μεγάλα ή και τα μικρότερα μουσεία υπάρχουν διάφοροι τρόποι τοποθέτησης της διεύθυνσης: υπάρχει ο διορισμός, η πρόσκληση ενδιαφέροντος, ο διαγωνισμός κλπ. Πάρα πολλά Μουσεία δεν έχουν το διαγωνιστικό σύστημα, τα περισσότερα, αλλά προσωπικά, στη δική μου λογική, ταιριάζει ένας διεθνής διαγωνισμός. Όταν, όμως, θα υπάρχουν οι προϋποθέσεις και η βασική προϋπόθεση είναι να υπάρχει το Μουσείο. Να έχει λειτουργήσει τόσο, ώστε να έχει αποκτήσει μια ταυτότητα για να ξέρει κι ο άνθρωπος που θα συμμετάσχει, τι παραλαμβάνει και τι θ’ αντιμετωπίσει. Δεν πιστεύω ότι πρέπει να ξεκινήσει η διαδικασία ανάποδα και επιπλέον δε θεωρώ σωστό να αμφισβητείται κάποιος την ώρα που αποδεδειγμένα δουλεύει και προσφέρει , ειδικά κάτω από αντίξοες συνθήκες.

«Φυσικά θα ήθελα αυτό που ορίζει ο νόμος: μία θητεία. Αυτό γνώριζα όταν αποδέχτηκα τη θέση, αυτό και όταν παραιτήθηκα από τη δουλειά μου»

u003cstrongu003eΟ κ. Ξυδάκης θυμάται χαρακτηριστικά κι αναφέρει ότι η θητεία σας λήγει στις 16 Ιανουαρίου το ’16.u003c/strongu003e Η θητεία, σύμφωνα με αυτό που γράφει το ΦΕΚ. Ο ισχύων νόμος όμως ορίζει τετραετή θητεία για τον Διευθυντή. Με αυτόν και τοποθετήθηκα. u003cstrongu003eΑυτό το διάστημα θεωρείτε επαρκές; u003c/strongu003e Εσείς τι λέτε; Δεδομένων των συνθηκών είναι χρόνος ελάχιστος, γιατί ξεκινάμε υποχρεωτικά κοιτάζοντας όχι μόνο μπροστά αλλά κυρίως προς τα πίσω, για να ξεπεράσουμε τα προβλήματα που σας προανέφερα. Αλλά ναι, φυσικά θα ήθελα αυτό που ορίζει ο νόμος: μία θητεία. Αυτό γνώριζα όταν αποδέχτηκα τη θέση, αυτό και όταν παραιτήθηκα από τη δουλειά μου. Κατά το νόμο είναι το μίνιμουμ κι έτσι γίνεται διεθνώς, όχι μόνο στην Ελλάδα. Aνεξαρτήτως αν γίνεται με διορισμό ή με διαγωνισμό, η διάρκεια θητείας του για να μπορεί ένας Διευθυντής και μάλιστα υπ’ αυτές τις συνθήκες να δείξει έργο, είναι το μίνιμουμ 3 με 4 έτη. Άλλωστε η προκάτοχός μου είχε την πολυτέλεια πολύ περισσότερου χρόνου, 15 χρόνων.

u003cstrongu003eΕπιτρέψτε μου να επιμείνω στη δήλωση του Υπουργού, γιατί προχώρησε την σκέψη του φέρνοντας ως παράδειγμα το Μουσείο Μπενάκη και την προκήρυξη για το νέο Διευθυντή του. Σu003ca href=u0022http://www.huffingtonpost.gr/2015/05/16/culture-nikos-xydakis-huffpost-greece-_n_7293818.html?1431754681u0026utm_hp_ref=greeceu0022 target=u0022_blanku0022u003eυγκεκριμένα αναφέρει στη HuffPost Greece u003c/au003eότι είναι ένας τρόπος απογαλακτισμού μιας θέσης ευθύνης, ενός διευθυντή, από τις διακυμάνσεις της πολιτικής εξουσίας. u003c/strongu003e Πρόκειται για δύο ανόμοια πράγματα. Από τη μία έχουμε ένα ιδιωτικό Μουσείο, που έχει μακρά ιστορία και τη μεγάλη τύχη να πάει στα χέρια ενός ιδιαίτερου ανθρώπου, όπως ο Άγγελος Δεληβοριάς, και να το κρατήσει για 40 νομίζω χρόνια, αναπτυσσόμενο συνεχώς, αυξάνοντας την περιουσία του και τη δράση του και να το μεταμορφώσει από ένα Μουσείο της νεοελληνικής ιστορίας σε αυτό που ξέρουμε σήμερα, παρά τις δύσκολες ώρες που περνά και αυτό, όπως όλοι μας. Απ την άλλη έχουμε ένα δημόσιο μουσείο που ιδρύθηκε πριν 15 χρόνια και δεν έχει ακόμη καταφέρει να λειτουργήσει κανονικά. Αναρωτιέμαι πώς θα ήταν σήμερα το Μουσείο Μπενακη και αν θα γινόταν ένας τέτοιος διαγωνισμός, χωρίς τα 40 χρόνια καταπληκτικής διεύθυνσης και οράματος ενός μόνο ανθρώπου, που δεν τον διόρισε ούτε τον άλλαξε κάποιο Υπουργείο.

«Προφανώς διεκδικώ το χρονικό διάστημα που θα διεκδικούσε ο καθένας για να κριθεί»

u003cstrongu003eΑν ο Υπουργός επιμείνει στο χρονικό όριο που αναφέρει, τότε και πάλι θα υποβάλλετε συμμετοχή;u003c/strongu003eΕίναι δυο διαφορετικά πράγματα. Θα κριθούν στο χρόνο. Δε θέλω να κάνω προβλέψεις, ούτε να κρίνω απόψεις και μάλιστα του καθ’ ύλην αρμοδίου Υπουργού.u003cstrongu003eΕπομένως, μ’ αυτές τις προϋποθέσεις δε θα υποβάλλετε υποψηφιότητα.u003c/strongu003e Θα το αποφασίσω όταν έρθει η ώρα. Έχω πολύ πιο σοβαρή δουλειά αυτή τη στιγμή να κάνω για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις να υπάρξει το Μουσείο από το να σκέφτομαι τι θα κάνω, αν και όταν προκηρυχθεί η θέση. Βεβαίως, είναι σίγουρα πιο εύκολο να κάτσω και να περιμένω να προκηρυχθεί. Ακούστε, εγώ δεν ήρθα εδώ γιατί μου δόθηκε μία ευκαιρία, ένα εφαλτήριο για να φτάσω κάπου. Με πολύ κόπο και με πολύ προσπάθεια έχω διανύσει μία διαδρομή. Εγώ λοιπόν αυτό το Μουσείο το θεωρώ μία πολύ σημαντική πρόκληση, γιατί σέβομαι τη δουλειά που έχει προηγηθεί, αλλά και γιατί θεωρώ ότι και για εμένα είναι μία αναγνώριση. Της δουλειάς που έχω κάνει συνολικά και ειδικότερα για την Πολιτεία τα τελευταία έξι χρόνια στο ΚΜΣΤ. Πιστεύω ότι με αυτά τα κριτήρια απευθύνθηκε σε μένα η ηγεσία του Υπουργείου όταν δημιουργήθηκε ένα κενό. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να αντιδράς, είναι δηλαδή καθαρά θέμα προσωπικής επιλογής. Ή κάθεσαι και ασχολείσαι πώς θα διαμορφώσεις ένα κλίμα με μη επαγγελματικούς όρους που ν΄ αφορούν το Μουσείο, το άνοιγμά του και τη θέση σου ή λες για εμένα είναι ένα ακόμη βήμα δύσκολο, αλλά στο διάστημα που θα είμαι εκεί θα κάνω ο τι μπορώ για να προχωρήσει. Προφανώς όμως διεκδικώ το χρονικό διάστημα που θα διεκδικούσε ο καθένας για να κριθεί. Πάντως σε κάθε περίπτωση όλα είναι προσωρινά και εμείς οι ίδιοι, όλοι.

u003cstrongu003eΗ κ. Καφέτση ακολούθησε τη δικαστική οδό. Αν δικαιωθεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας, εσείς τι θα πράξετε;u003c/strongu003eΠοιος μπορεί να πράξει άλλως απ ότι ορίζουν οι δικαστικές αποφάσεις;u003cstrongu003eΘα προσφύγετε δηλαδή κι εσείς;u003c/strongu003e Όλοι οι πολίτες έχουν ακριβώς τα ίδια δικαιώματα έναντι του νόμου.