MENU

ΔΡ. ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΕΙΡΗΣ

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Το πανεπιστήμιο αύριο

Καθώς η επιστήμη δεν συνίσταται αποκλειστικά στη συσσώρευση γνώσεων, αλλά είναι κατεξοχήν τρόπος αξιοποίησής τους, το σύγχρονο πανεπιστήμιο χρησιμοποιεί τις νευροεπιστήμες, δημιουργώντας προϋποθέσεις βελτιστοποίησης της εκμάθησης και αξιοποίησης της γνώσης, με τη βοήθεια ευφυών μηχανών. Και εδώ εξατομικευμένα, με έμφαση στις ανάγκες του ανθρώπου, όχι μαζικά. Δεν απέχουμε πολύ από το να δούμε σκεπτόμενες μηχανές να αναλαμβάνουν διδακτικά καθήκοντα, υπό την έννοια της μετάδοσης γνώσεων. Εξάλλου, πολλοί καθηγητές σήμερα, απορροφημένοι στα ερευνητικά και διοικητικά μας καθήκοντα, δεν εμπνέουμε τον φοιτητή περισσότερο από ένα ρομπότ.

Τα κάστανα του Παϊσίου

Στην Ελλάδα του 2017 αιώνα μας στοιχειώνει ακόμα το «δεν περάσαμε διαφωτισμό», οπότε πρέπει να τον περάσουμε με χρονοκαθυστέρηση δύο αιώνων και κάτι. Ο δημόσιος διάλογος κυριαρχείται από ανθρώπους που διέπονται από απολυτότητα και επιστημολογικό θράσος ανάλογο των Γάλλων διαφωτιστών του 18ου αιώνα, οι οποίοι έκοβαν κεφάλια στο όνομα του ορθολογισμού. Υπάρχει, λέγουν, μια ενιαία και αδιαίρετη αλήθεια, στην οποία οφείλετε όλοι να συνταχθείτε. Όποια παρέκκλιση είναι σκοταδισμός και βλακεία.

Φιλελευθερισμός και πατριωτισμός

Πατριώτης είναι εκείνος που δίνει το κάτι παραπάνω, σε κάθε τομέα της ζωής, δίχως να αναρωτιέται για την ανταποδοτικότητα των πράξεών του. Ο νοσηλευτής και ο ιατρός που σώζουν ζωές εκτός ωραρίου δίχως να λαμβάνουν υπερωρίες, ο αστυνομικός και ο πυροσβέστης που κινούνται με επικίνδυνα οχήματα, ο νοικοκύρης που εξακολουθεί να στηρίζει το κράτος πληρώνοντας με θυσίες τις υποχρεώσεις του για να μην καταρρεύσουν τα πάντα. Και δεν είναι πατριώτης ο εργαζόμενος στην καθαριότητα που κοιτάζει μόνο τη βόλεψή του, ούτε ο εκπαιδευτικός που αρνείται να προσφέρει δύο ώρες περισσότερες την εβδομάδα δίχως αμοιβή, ούτε ο ασυνεπής που απαιτεί κάθε είδους παροχές.

Brain drain: Η Ελλάδα ξαναγίνεται κόσμος

Και τότε ήλθε η κρίση. Εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες άρχισαν να μεταναστεύουν επειδή μπορούσαν, επειδή είχαν προσόντα, όχι αυτή τη φορά ως γκασταρμπάιτερ. Μορφωμένοι και κοσμοπολίτες καταλαμβάνουν συχνότατα επίζηλες θέσεις στις χώρες υποδοχής τους. Επιβάλλονται στις κοινωνίες τους με τη γνώση και τις ικανότητές τους. Εξάγουν μια Ελλάδα της δημιουργίας, που το ελλαδικό κράτος έπνιγε. Που δεν μπορούσε να αντέξει. Η Ελλάδα, μετά το 1950, αποφάσισε να δημιουργήσει τόσους πολλούς επιστήμονες και επαγγελματίες που αδυνατούσε να απορροφήσει και αξιοποιήσει.

Δραχμοφιλία και δραχμολαγνεία δια πάσαν νόσον

Οι δηλώσεις του κ. Ξυδάκη περί δραχμής δεν αποτελούν ατυχές παράδειγμα, όπως ο ίδιος έσπευσε να διευκρινίσει αργότερα. Είναι η επιτομή του φετιχισμού πολυπληθούς πια μέρους της ελλαδικής κοινωνίας με τη δραχμή. Ο κ. Ξυδάκης, λέγοντας ότι «Είχαμε δραχμή και πριν το ευρώ... Το 1910, το 1912, το 1930, το 1960 κάτι έκανε μια χώρα, κάπως ζούσαμε, ζούσαμε και σε άλλες περιόδους. Εγώ τη βάζω ιστορικά τη συζήτηση αυτή», έγινε ο κατεξοχήν εκφραστής του νεοελληνικού συντηρητισμού. Ακριβώς επειδή, με το να τη θεμελιώσει ιστορικά, θέλησε να δώσει κύρος σε μια αφελή συζήτηση, να της δώσει δηλαδή θεωρητική βάση.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Αφήστε το σχολείο να αναπνεύσει

Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες κάναμε, ως κοινωνία και Πολιτεία, ό,τι περνούσε και από τα δυο μας χέρια και πόδια για να αποσυνθέσουμε τη φιγούρα του εκπαιδευτικού. Του φορτώσαμε όλα τα αναθέματα και του αποδώσαμε με φασιστικό τρόπο συλλογική ευθύνη για όσες άσχημες πρακτικές ορισμένοι συνάδελφοί του επέδειξαν. Ρίξαμε μπόλικο νερό στο μύλο του γραφειοκρατικού κεντρικού Κράτους που θέλει να δικαιώσει το ρόλο του στραγγίζοντας κάθε σταγόνα ζωντάνιας και πρωτότυπης σκέψης που επιζεί μέσα στο πνεύμα του εκπαιδευτικού. Τον θελήσαμε και αυτόν ένα δημόσιο υπάλληλο, σαν τον κλητήρα ή τον ταμία της Υπηρεσίας Ύδρευσης, να εκτελεί προειλημμένα καθήκοντα, ξεχνώντας ότι είναι επιστήμονας και ότι διαμορφώνει ανθρώπους, όχι κατάστιχα.

Όποιος χάνει στις εκλογές, του φταίει η δημοκρατία

Ο Μάνος Χατζιδάκις θεωρούσε ότι ο λαϊκισμός και ο ελιτισμός είναι εξίσου εχθροί της πολιτικής και του πολιτισμού. Ο ελιτισμός διακρίνεται σε όλους τους πολιτικούς χώρους, από τη δεξιά μέχρι και την αριστερά. Τα φαινόμενα «Μαρίας Αντουανέτας» δεν είναι προνόμιο ενός κόμματος ή παράταξης. Συγκεκριμένα, μια ευάριθμη μερίδα της σοβαρής ελληνικής διανόησης -καθηγητές, δημοσιογράφοι, παντογνώστες δημοσιολόγοι και νάρκισσοι πολιτικοί- αποφαίνονται επιτακτικά: τα εκλογικά αποτελέσματα που δεν τους αρέσουν οφείλονται στο λαϊκισμό και την έλλειψη ορθολογισμού, αφού όσοι ψηφοφόροι επέλεξαν κάτι διαφορετικό από αυτό που τους υποδείχθηκε είναι τουλάχιστον αμόρφωτοι, απαίδευτοι και ανεύθυνοι, θύματα δημαγωγών.

Τα οικεία κακά της Αργολίδας

Τέλος, η Αργολίδα βασανίζεται από τον ανταγωνισμό των δύο πόλεων, Άργους και Ναυπλίου. Παρότι απέχουν όσο η Αθήνα από τον Πειραιά, ανταγωνίζονται η μια την άλλη. Όλες οι υποδομές (υπηρεσίες, νοσοκομεία, δικαστήρια, γήπεδα κλπ.) υπάρχουν εις διπλούν. Φυσικά, σε μικρό μέγεθος και μέτρια ποιότητα, ανολοκλήρωτες και άρα αδύναμες να εξυπηρετήσουν πλήρως τον πολίτη και να συμβάλουν στην ανάπτυξη του νομού. Η λύση μοιάζει απλή. Οι άρχοντες του νομού, εδώ και δεκαετίες, θα έπρεπε να είχαν επιδιώξει την ένωση των δύο πόλεων. Αν τα σχέδια πόλης Άργους και Ναυπλίου είχαν επεκταθεί προς τον ενδιάμεσο των δύο πόλεων χώρο και μόνο, αυτό θα ήταν ήδη πραγματικότητα. Αν ανέβει κανείς στο Παλαμήδι ή το κάστρο του Άργους, θα καταλάβει ότι ήταν εφικτό.

«Εσθλός που μας χρειάζεται», ή «η επιστημοσύνη των Πανελλαδικών»

Αν και δεν είμαι ειδικός γλωσσολόγος, απορώ. Σε ένα θέμα που η διεθνής επιστημονική κοινότητα ερίζει, στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, επίσημο και ανεπίσημο, έχει υιοθετηθεί μια άποψη που σε πρώτη ανάγνωση μοιάζει μάλλον αίολη. Διδάσκεται, εξετάζεται και τιμωρούνται όσοι δεν γνωρίζουν και δεν αναπαράγουν το λάθος. Σκεφθείτε όμως την περίπτωση: πέρα από όσους συνέδεσαν το «ἐσθλός» με άλλες λέξεις, εκτός του «εἰμί», ίσως να τιμωρηθεί και κάποιος μαθητής που γνώριζε την διαφωνία των γλωσσολόγων και επέλεξε να μην απαντήσει. Ποιος θα δικαιώσει άραγε αυτόν τον άγνωστο μαθητή, τον άριστο, που γνώριζε κάτι παραπάνω;

Οι αυταπάτες δεν αφορούν τον Τσίπρα, αλλά την αντιπολίτευση

Όταν βγαίνει ο Βενιζέλος και κατακεραυνώνει τον Τσίπρα, ομολογουμένως με πολύ συγκροτημένο λόγο και επιχειρήματα, η μεγαλύτερη μερίδα του λαού δε θέλει να ακούσει τον Βενιζέλο και δεν κατανοεί τα όσα τεχνικά λέγει. Σε αυτή τη μερίδα των πολιτών ευδοκιμεί ένα είδος αλλεργίας προς αυτό που έχει εγγραφεί στο υποσυνείδητό τους ως παλαιό και διεφθαρμένο. Την στιγμή που επιτίθεται στον Τσίπρα ο κάθε Βενιζέλος, αυξάνεται εκθετικά η συμπάθεια προς τον Τσίπρα. Ό,τι και να πει, ό,τι και να κάνει ο Τσίπρας, όταν μπαίνει στο στόχαστρο των «κακών» πολιτικών του συστημικού τόξου, αυτομάτως δικαιώνεται. Ο Τσίπρας προσπάθησε πολύ και πέτυχε να εγγραφεί στο υποσυνείδητο μεγάλου μέρους των πολιτών ως ο Γιάννης Πλούταρχος της πολιτικής. Το καλύτερο παιδί, το χαμογελαστό παιδί.