MENU

ΚΩΣΤΑΣ ΘΕΡΜΟΓΙΑΝΝΗΣ

CULTURE

Η Τέχνη στα χρόνια της μοναξιάς

Η Τέχνη στα χρόνια της μοναξιάς

Κατά φαντασίαν… φαντασία!

Κατά φαντασίαν... φαντασία!

Μπορεί η λογοτεχνία να επαναπροσδιορίσει το ρόλο της εκπαίδευσης;

Μια παρηκμασμένη λοιπόν Παιδεία, πού θα μπορούσε να στηριχτεί για να αποκτήσει και πάλι την πορεία που της αρμόζει; Αφήνοντας έξω τις επιλογές των πολιτικών σχεδιασμών που δυστυχώς δεν έχουν αποδειχτεί επαρκείς και αποτελεσματικοί, δεν θα ήταν παράλογο αν στρέψει κανείς την προσοχή του στη λογοτεχνία προκειμένου να αναζητήσει τη δυναμική εκείνη που θα μπορούσε να θέσει τα θεμέλια της ουσιαστικής αλλαγής της Παιδείας. Τα εργαλεία υπάρχουν, πεζογραφία και ποίηση, μυθιστόρημα και νουβέλα, δράμα και έπος κι ένα σωρό άλλα, όλα τους είναι στη διάθεση τόσο των θεσμών όσο βεβαίως κι εκείνων που υπηρετούν την εκπαίδευση.

Η αξία του βιβλίου στις διακοπές

Το βιβλίο έχει τη μοναδική ικανότητα να κάνει τον άνθρωπο να ονειρεύεται έχοντας τα μάτια του ανοιχτά!Αφαιρεί, έστω και προσωρινά, προβλήματα και υποχρεώσεις από το μυαλό του και τον οδηγεί σε ένα περιβάλλον σχεδόν κινηματογραφικό όπου σελίδα τη σελίδα χάνεται κι ενσωματώνεται ταυτόχρονα σε ένα κόσμο διαφορετικό. Κάνει όμως και κάτι ίσως ακόμα σημαντικότερο. Αφήνει τον άνθρωπο να νιώσει τα ίδια του τα συναισθήματα, αυτά που η καθημερινότητα τον αναγκάζει να κρύψει στο πίσω μέρος του μυαλού του προκειμένου -κάθιδρος και λαχανιασμένος- να μπορέσει να ικανοποιήσει τις υποχρεώσεις του, εργασιακές, οικονομικές, οικογενειακές κλπ.

Ποιο είναι το σπουδαιότερο όπλο ενάντια στην τρομοκρατία;

Θα μπορούσε κανείς επιχειρηματολογώντας να θεωρήσει πως η τρομοκρατία είναι κάτι πολύ μεγάλο και πολυσύνθετο για να μπορέσει γρήγορα κι αποτελεσματικά να αντιμετωπιστεί. Όμως, δεν είναι υπερβολή αν ισχυριστούμε πως τούτο το πρόβλημα μπορεί να βρει τη λύση του και να εκκινηθεί η αντιμετώπισή του από κάτι θεμελιώδες σε κάθε κοινωνία, την Παιδεία. Με την αληθινή Παιδεία που διδάσκει το σεβασμό και όχι την επιβολή, την ελεύθερη βούληση και όχι την καταπίεση, τη δημιουργία και όχι την καταστροφή, την αγάπη για το συνάνθρωπο και όχι το μίσος, αυτά τα φαινόμενα είναι μοιραίο να εξαφανιστούν από μόνα τους χωρίς άλλη παρέμβαση από οποιονδήποτε θεσμό.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Παγκοσμιοποίηση κι εθνικισμός

Ο Ισοκράτης είχε πει πως το ήθος κάθε πολιτείας είναι όμοιο με το ήθος των ανθρώπων που την κυβερνούν. Αν τούτο το δεχτούμε ως μια τοποθέτηση που έχει ισχύ και στις μέρες μας, τότε μοιραία θα πρέπει να αναρωτηθούμε για δυο πράγματα. Το πρώτο δε θα μπορούσε να είναι άλλο παρά το γεγονός πως όσο ο εθνικισμός ριζώνει και αυξάνεται η επιρροή του στους κόλπους της Ευρώπης, τόσο κι εμείς μέσα μας, ως μονάδες - πολίτες αυτής της ένωσης, πρέπει να δεχτούμε πως είμαστε φορείς ενός ποσοστού αυτής της παθογένειας. Τούτο μπορεί να μην ακούγεται ευχάριστο, αλλά καλό θα ήταν να ψάξει ο καθένας μέσα του και να κοιτάξει κατάματα τον εθνικισμό που ίσως, ακόμα και σε λανθάνουσα μορφή, κρύβεται κάπου στο θυμικό του.

Η εξέλιξη του βιβλίου

Τι είναι όμως το βιβλίο; Ένας απλός ορισμός θα μπορούσε να είναι ο εξής: Η αποτύπωση της ανθρώπινης σκέψης σε οποιαδήποτε μορφή της. Υπό αυτή την οπτική λοιπόν, το έντυπο ή το ηλεκτρονικό βιβλίο δε διαφέρουν καθόσον επιτελούν αυτή τη λειτουργία με παρόμοιο τρόπο ενώ το μόνο που αλλάζει είναι το μέσο της αποτύπωσης. Κατά τη γνώμη μας, η μεγαλύτερη διαφορά θα μπορούσε να εστιαστεί σε δυο μονάχα πράγματα: Το ηλεκτρονικό βιβλίο δεν μπορούμε να το βάλουμε στη βιβλιοθήκη μας, το δε έντυπο δε χωράει στο κινητό μας τηλέφωνο!

Jamais!

Η μοίρα των λαών είναι γνωστό πως δεν εξαρτάται από κανέναν παρά από τους ίδιους τους λαούς, τούτο η ιστορία το έχει επιβεβαιώσει περίτρανα και είμαστε απολύτως βέβαιοι πως θα το ξανακάνει. Κι επειδή «μέτρον άριστον», κατά τη ρήση των προγόνων μας, καλό θα ήταν όλοι μας να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και να φέρουμε στο προσκήνιο του σκεπτικού μας την ευθύνη που έχουμε απέναντι στο μέλλον. Ποτέ άλλωστε τα άκρα δεν συνεισέφεραν κάτι άλλο παρά διχόνοια και οπισθοδρόμηση.

Δύση και Ανατολή

Τούτος ο τόπος έχει την ευχή και την κατάρα συνάμα, να βρίσκεται στα σύνορα της Ανατολής και της Δύσης, στο μεταίχμιο δυο κοσμοθεωριών που εδώ και αιώνες προσπαθούν να επιβάλουν η μια την κουλτούρα της στην άλλη. Οι Έλληνες πολιτικοί οφείλουν να αφουγκραστούν τα σημάδια του αύριο, οι οιωνοί είναι ολοφάνεροι μπροστά στα μάτια τους, και να αφήσουν τη μικροπολιτική κατά μέρος. Η Ελλάδα ήρθε η ώρα να ανασκουμπωθεί, να μεταμορφωθεί το συντομότερο από αδύναμος κρίκος του παγκόσμιου πολιτικού στερεώματος σε μια δύναμη με λόγο και ισχυρή παρουσία στην περιοχή.

Συνταγματική ή πολιτική αναθεώρηση χρειάζεται;

Το επόμενο σημαντικό σημείο της συζήτησης θα πρέπει να επικεντρωθεί στην, κατά κοινή ομολογία, πολιτική στειρότητα των καιρών μας. Στειρότητα η οποία ίσως θα πρέπει να υποθέσουμε πως μπορεί να οφείλεται στην πολιτική ένδεια και αδυναμία παραγωγής νέων ιδεών μιας μεγάλης μερίδας των πολιτικών (προσώπων). Τούτο μάλλον δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς πως η μακρόχρονη τριβή με τα κοινά μοιραία τούς έχει οδηγήσει σε πολιτική κόπωση και τους έχει καταστήσει ίσως απλούς γραφειοκρατικούς διεκπεραιωτές πια.