MENU

ΚΩΣΤΑΣ ΒΕΡΓΟΠΟΥΛΟΣ

Ειδησεις

Το χρέος και η επανεκκίνηση

Με τη διαιωνιζόμενη πολιτική λιτότητος εισοδημάτων, οι προβλέψεις για την ελληνική αγορά παραμένουν το λιγότερο απαισιόδοξες. Μπορεί κάποιες μονάδες να δημιουργούνται με εξαγωγικό στόχο, όμως ενόσω οι οικονομίες των εταίρων μας παραμένουν και αυτές σε συνθήκες λιτότητος, θα παραμένει δύσκολο για τη χώρα μας να ανακάμψει με εξωστρεφή προσανατολισμό. Αφού επί του παρόντος οι εξαγωγές δεν αντιπροσωπεύουν παρά ένα τέταρτο της παραγωγής και το κύριο μέρος της απορροφάται στην εσωτερική αγορά, η επιλογή της εξωστρέφειας θα προϋπέθετε εκ βάθρων αναδιοργάνωση της οικονομίας και μάλιστα σε περίοδο κατά την οποία το ευρωπαϊκό και παγκόσμιο εμπόριο καταγράφουν έντονα πτωτική πορεία.

Της Γης οι Κολασμένοι επιστρέφουν;

Το ζήτημα που πράγματι τίθεται με τις τρεις πρόσφατες λαϊκές ετυμηγορίες δεν είναι τόσο η αποπομπή των ελίτ από την εξουσία, όσο κυρίως η αλλαγή πλεύσης. Εάν η παγκοσμιοποίηση αποτελεί κάποιον αξεπέραστο ορίζοντα, τα Κράτη Έθνη και τα δημοκρατικά συστήματα δεν ειναι λιγότερο αξεπέραστα, καθότι τα τελευταία αποτελούν τους αναγκαστικούς και απαρακάμπτους πυλώνες, άνευ των οποίων κανένα παγκόσμιο σύστημα δεν εξασφαλίζει την σταθεροποίηση του. Αυτή η στοιχειώδης διαπίστωση δεν αποδυναμώνει τα δημοκρατικά συστήματα, αλλά αντιθέτως τα ενισχύει απέναντι στις επερχόμενες υποχρεώσεις τους.

Ο Φιντέλ στην ιστορία

Για την Κούβα, το πιο βασικό στοιχείο αποδείχθηκε ότι ήταν η αφύπνιση, ενσωμάτωση και αξιοποίηση των πιο περιθωριακών στρωμάτων της πρώην αποικιακής κοινωνίας: των μαύρων, των μιγάδων και πάνω από όλα του γυναικείου πληθυσμού. Όλοι αυτοί που εβίωναν στην αφάνεια αιώνων ήλθαν στο φως και επιφορτίστηκαν με ευθύνες, ενώ παράλληλα οι παραδοσιακοί τοπικοί προύχοντες απώλεσαν κάθε προνόμιο που τους διέκρινε από το παρελθόν. Τα 57 χρόνια οικονομικού και πολιτικού αποκλεισμού από τη γειτονική υπερδύναμη ώθησαν τη μικροσκοπική Κούβα στη συγκρότηση της δωρεάν εκπαιδευτικής και υγειονομικής ανεξαρτησίας της με ευρεία λαϊκή συμμετοχή, πράγμα που της επέτρεπε να εμφανίζεται ως υπόδειγμα για τις άλλες χώρες της περιοχής.

Ό,τι λάμπει δεν είναι πάντα χρυσός

Πόσο πειστικός είναι ο λόγος που ονειρεύεται επερχόμενες εισροές σε διαρκώς συρρικνούμενη οικονομία, παρασιωπώντας τα λουκέτα επιχειρήσεων σε βασικά είδη, όπως τρόφιμα, που πολλαπλασιάζονται; Και κατά πόσο η επίσημη διγλωσσία δεν προσλαμβάνεται από την κοινή γνώμη ως εμπαιγμός προκείμενου να συγκαλύπτεται το έλλειμμα δικής της προοπτικής; Εάν η κυβέρνησή αδυνατεί να παρουσιάσει δικό της παράλληλο πρόγραμμα και σχέδιο που να αντισταθμίζει τις αρνητικές επιπτώσεις στην πολιτική που επιβάλλουν δανειστές και εταίροι, σε κάθε περίπτωση η κοινή γνώμη θα εκτιμούσε περισσότερο την ειλικρίνεια για τη σημερινή δυστυχία της από τις φανταστικές αφηγήσεις στις οποίες δεν πιστεύουν ούτε οι διακινητές τους.

Η Σύνοδος των Επτά

Ακόμη και αν, όπως σχεδιάζεται, οι μη εξυπηρετούμενες οφειλές παραδοθούν στα διεθνή κερδοσκοπικά ταμεία, ακόμη και αν οι τράπεζες απαλλαγούν από αυτές και συγχωρηθούν από το δημόσιο, είναι μοιραίο νέες ανεκπλήρωτες οφειλές να προκύπτουν όλο και περισσότερο, ενόσω η οικονομία συντηρείται σε κατάσταση νεκροφάνειας. Το γενικευμένο αδιέξοδο θα συνεχίζεται και θα επιδεινώνεται, ενόσω οι τράπεζες και το κράτος επιδιώκουν την εξασφάλιση τους με τίμημα την αποσταθεροποίηση της οικονομίας.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Θα μιλήσουμε για το παρόν;

Ενώ το ΔΝΤ ισχυρίζεται ότι το τρέχον τρίτο πρόγραμμα διάσωσης δεν βγαίνει και θα αποτύχει, με συνέπεια οι θεσμοί να χάσουν όσα επενδύουν σε αυτό, η ελληνική κυβέρνηση επιμένει να διεκδικεί την επιτυχή εφαρμογή του προγράμματος, με την προσδοκία ότι στη συνέχεια θα επιβραβευθεί στο ζήτημα του χρέους. Μοιραία αυτό θυμίζει την προκάτοχο της κυβέρνηση, η οποία είχε θέσει ως στόχο της να αποδείξει ότι είναι σε θέση να εφαρμόσει με ακρίβεια τους όρους του δεύτερου Μνημονίου, προκειμένου να νομιμοποιηθεί να ζητήσει στη συνέχεια ελάφρυνση του χρέους και χαλάρωση του προγράμματος. Να αποδείξει δηλαδή ότι μπορεί να εξυπηρετεί ένα πρόγραμμα μη εξυπηρετήσιμο, για να ζητήσει στη συνέχεια ελάφρυνση του, επειδή δεν είναι εξυπηρετήσιμο. Τέλος πάντων, είναι ή δεν είναι βιώσιμο το χρέος μας;

Το τέλος της αυταπάτης

Εάν σήμερα κλείνει η παρένθεση της παγκοσμιοποίησης, πόσο δικαιολογημένη είναι η πολιτική της μάταιης προσαρμογής των χωρών σε μια «πραγματικότητα» που αποβαίνει όλο και πιο υποθετική; Στην πρόσφατη σύνοδο των 20 πλουσιότερων χωρών του κόσμου στη Σαγκάη, όλοι συμφώνησαν μαζί με το ΔΝΤ, με μοναδική αντίρρηση από τη Γερμανία, ότι επιβάλλεται να δοθεί σήμερα μια «μεγάλη ώθηση» στην παγκόσμια οικονομία προκείμενου να απεμπλακεί από το τέλμα στο οποίο την καθηλώνουν οι μέχρι σήμερα εφαρμοζόμενες συρρικνωτικές πολιτικές. Άραγε θα πρέπει να περιμένουμε ακόμη μέχρι την ολική κατάρρευση των ευρωπαϊκών οικονομιών και κοινωνιών, όπως ακριβώς στη δεκαετία του 1930, για να αποδεχθούν οι Ευρωπαίοι αρμόδιοι ότι ένας άλλος δρόμος για την ανοικοδόμηση επιβάλλεται και είναι εφικτός;

Βίοι παράλληλοι στον ευρωπαϊκό Νότο

Το άλλο χαρακτηριστικό της ισπανικής λαϊκής ετυμηγορίας είναι η εισβολή στο προσκήνιο, κυρίως από την πλευρά των Ποδέμος, κοινωνικών αιτημάτων νέου τύπου. Ο ηγέτης τους Πάμπλο Ιγκλέσιας, περισσότερο και από τα οικονομικά αιτήματα, προβάλλει την επείγουσα ανάγκη για σύσταση «πραγματικής δημοκρατίας» με συνταγματική κατοχύρωση. Καταγγέλλει την πολιτική της λιτότητος που εφάρμοσαν οι σοσιαλιστικές και συντηρητικές κυβερνήσεις όχι μόνον ως «αντιλαϊκή επιλογή», αλλά επίσης και ακόμη περισσότερο ως «προσβολή της εθνικής ανεξαρτησίας» της χώρας του από την στυγερή και παράλογη πολιτική επιλογή της Γερμανίας.

Η λαϊκή ετυμηγορία και οι προσδοκίες της

Για πρώτη φορά, η πρόσφατη λαϊκή ετυμηγορία δεν καταποντίζει την κυβέρνηση που φέρει το τρίτο Μνημόνιο, αλλά αντίθετα και παρά πάσα διαφορετική πρόβλεψη την ανανεώνει και μάλιστα την στηρίζει ακόμη περισσότερο στην εφαρμογή ενός επίμαχου και σαφώς αντιδημοφιλούς προγράμματος. Οπωσδήποτε, δεν επαρκεί η «ερμηνεία» από την γερμανική εφημερίδα Handelsblat, η οποία σπεύδει να θριαμβολογήσει ότι δήθεν οι Έλληνες αντιλήφθηκαν επί τέλους πως κάθε αντίσταση στα Μνημόνια είναι μάταιη και πως η υποταγή σε αυτά αποτελεί αναγκαστικό μονόδρομο.

H Ελληνική Θρυαλλίδα

Δεν γνωρίζουμε με ακρίβεια, σημειώνει ο Στίγκλιτς, ποσό σαθρό είναι σήμερα το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα των δανειστών της Ελλάδας και ο ελλοχεύων μέγας και ανυπολόγιστος κίνδυνος προέρχεται από τα αδιαφανή χρηματοπιστωτικά παράγωγα και swaps, στα οποία οι ευρωπαϊκές τράπεζες, ιδίως γερμανικές και γαλλικές, παραμένουν εκτεθειμένες υπό συνθήκες πάντα απεριόριστης και ανενόχλητης ασυδοσίας και αδιαφάνειας. Οι έννοιες της διαφάνειας, του περιορισμού και ελέγχου της ασυδοσίας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που αναδύθηκαν με την προεδρία Ομπάμα στην Αμερική παραμένουν παντελώς άγνωστες και διαβλητές στη γηραιά ήπειρο.